7 Adımda Doğru Rakip Analizi Nasıl Yapılır?

Sektörde yer edinmek ve başarılı olmak isteyen her proje sahibi, rakiplerinin neler yaptığına, farklı olarak neler yapabileceklerine ve rakiplerinden bir adım nasıl öne geçebileceklerine bakmaktadır. Projeniz için pazarlama faliyetlerinin de temelini oluşturan rakip analizi, tam da bu noktada projeniz için ileriye dönük dikkat etmeniz gereken tüm noktaları kapsamalıdır.

Özellikle projenizin internet ortamında da takipçileri ile buluşmasını ve hedef kitlesi ile etkileşimin artmasını istiyorsanız farklı çalışmalara göz atmış ve hemen hemen tümünde “detaylı bir rakip analizinin” ön plana çıktığını fark etmişsinizdir. Peki  rakip analizi  nedir? Doğru bir rakip analizi için neler yapılmalıdır? Rakip analizinde özellikle dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Projenizde başarılı ve rakiplerinizden her daim bir adım önde olmak için neler yapmanız gerektiğine detaylı bir şekilde adım adım hep birlikte bakalım.

Rakip analizi nedir?

Rakip analizi, başladığınız projenin sektöründe bulunan ve rekabet edeceğiniz tüm projelerin incelenerek neler yapmanız, nelerden uzak durmanız ve hangi noktalarda farklı adımlar atmanız gerektiğini içeren detaylı bir çalışma olarak ifade edilebilir.

Hemen hemen tüm sektörlerin sosyal medya aracılığıyla hedef kitlelerine ulaşmaya çalıştığı günümüzde, rakip analizi çalışmaları da ağırlı olarak bu platformlar üzerinde yapılmakta, rakiplerinize oranla sosyal medyada bütçeniz dahilinde neler yapmanız gerektiği çıkartılmaktadır.

Rakip analizi nasıl yapılır?

Adım adım rakip analizinin nasıl yapılması gerektiğine geçmeden önce rakiplerinizi nasıl tespit etmeniz gerektiğine de değinmenin faydalı olacağını düşünüyorum. Sektörünüzde sizinle aynı işi yapan  100 firma  olabilir ancak ortalama  20 tanesi  bu firmalar arasından rakibiniz olarak ifade edebileceğiniz firmalardır. Peki bu 20 firmayı nasıl belirleyeceğiz?

 #  Öncelikli olarak bulunduğunuz sektörde, vermiş olduğunuz hizmete bağlı olarak ön plana çıkan anahtar kelimeleri tespit etmek ile başlayın. Örneğin bardak üretimi yapan bir firma olduğunuz varsayalım. Bardak ile ilgili önde gelen anahtar kelimeleri tespit etmek için Keywordtool aracına bardak yazıp Türkiye’de aratın.

 #  Belirlemiş olduğunuz anahtar kelimeleri hem Google, hem de sosyal medya kanallarında aratarak rakiplerinizin isimlerini not edin. Vermiş olduğunuz hizmete en uygun anahtar kelimelerde çıkan rakip firmaları ön plana almayı da unutmayın. Bardak satan biri iseniz yalnızca Keywordtool aracına bağlı kalmayıp müşterinin neler aratabileceğini de kendiniz tespit etmeye çalışın. Örneğin bardak ile ilgili anahtar kelimeleri şöyle sıralayabiliriz:

• Bardak altlığı
• Bardak termos
• Bardak modelleri

 NOT:  Bardak gibi büyük e-ticaret sitelerinin de sattığı ürünlerde büyük firmalar yerine başlangıç için direkt olarak o ürüne yönelen rakipler üzerinden ilerlemek her zaman daha iyi sonuçlar almanızı sağlayacaktır.

 #  Rakiplerinizin başta Facebook ve Twitter olmak üzere sosyal medya hesaplarını ve internet sitelerini düzenli bir şekilde excel tablosu haline getirmenizi öneririm. Böylelik kontrollerimizi yapıp strateji planı çıkartırken hızlı aksiyonlar almanız oldukça kolaylaşacaktır.

Rakiplerinizi belirledikten sonra detaylı rakip analizine başlayabiliriz. Sosyal medya yönetimi ve seo çalışmalarının ortaklaşa yürütülmesi gerekse de rakip analizi yaparken bulunduğunuz sektöre bağlı olarak sosyal medyaya veya seoya ağırlık vermeniz gerekebilir. Bu yüzden de her iki çalışma için de rakip analizinin farklı şekilde yapılması gerektiğini düşünüyorum. Bu yazımda sosyal medya rakip analizi için yapmanız gerekenleri anlatıyor olacağım.

Sosyal medya rakip analizi nasıl yapılır?

Rakiplerinizi belirledikten sonra yapmanız gereken detaylı şekilde sosyal medya hesaplarını incelemek olmalıdır. Tasarımlar nasıl? Paylaşım sıklığı nedir? İçerik türleri nelerdir? Zamanlama da nelere dikkat edilmiş?

Tüm bunları tespit etmek ve kendi sosyal medya hesabınız ile karşılaştırma yapıp doğru bir rakip analizi iş planı çıkarmak için adım adım ilerlemenin daha doğru olduğunu düşünüyorum. Ana hatlarıyla rakip sosyal medya hesaplarını incelerken şu noktalara dikkat edip not almanız gerekecektir:

1. İlk bakışta sayfa tasarımı nasıl?
2. Ne sıklıkla içerik paylaşılıyor? İçerikler ne ile alakalı?
3. Görsel şablonlarında nasıl bir tasarım izlenmiş?
4. İçerik etkileşimleri nasıl?
5. Günün farklı saatlerinde paylaşılan içerikler ne oranda etkileşim alıyor?
6. İçeriklerde kullanılan dil ve takipçi tepkileri nasıl?
7. Takipçiler soru soruyor mu? Soruyorlarsa cevaplarını nasıl alıyorlar?

Tüm bu soruları sırasıyla ayrı ayrı ele almanız, bulduğunuz ufak detaylar ile iş sonunda fark yaratacak birçok noktayı birleştirmeniz gerekiyor. O zaman sırayla nelere dikkat etmemiz gerektiğini tarafsız bir bakış açısıyla ele alalım.

 1- İlk Bakış:  Rakip Facebook sayfasını açtığınızda aynı sektörde bulunan biri olarak ilk düşüncenizin ne olduğu çok önemlidir. Tarafsız bir şekilde sayfanın sektöre uygun, kurumsal bir şekilde mi hazırlandığını yoksa farklı bir şeyler mi denendiğini, en önemlisi de sektör ile birinci elden ilgilenen biri olarak neler düşündüğünüzü not alın.

Takipçilerin ilk olarak gördüğü kapak fotoğrafında rakibiniz neyi tercih etmiş? Site veya hizmet ile ilgili bilgi mi verilmiş? Yoksa son kampanyalar ile ilgili detaylar mı paylaşılmış? Kapak fotoğrafına insanlar ne yorum yapmış? Firma kurumsal kimliği ve internet sitesi ile sosyal medya kanallarında tasarım seçimi bir uyum içinde mi yoksa farklı bir arayüz mü tercih edilmiş?

Tüm bu sorulara bir kullanıcı gözüyle bakarak yanıt vermeye çalışın. Bir kullanıcı için ilk bakışta tatmin olup olmadığınız, neleri eksik bulduğunuzu da notlarınız arasına ekleyin.

 2- İçerikler:  Rakip sayfa ile ilgili ilk izlenimleri edindikten sonra içerikleri kontrole geçebilirsiniz. İçerik kontrolünde ilk bakmanız gereken noktalar şunlar olmalıdır:

• Günlük ve haftalık kaç içerik giriliyor?
• İçeriklerin paylaşım saatleri neler?
• Farklı saatlerde paylaşılan içeriklerin aldığı etkileşimler aynı mı?

Hızlıca son bir haftayı kontrol ederek bu üç noktayı belirleyin. Sonrasında içeriklerin yalnızca ürün ve hizmetler ile alakalı mı olduğunu yoksa hedef kitlenin ilgisine yönelik günlük paylaşımların da yapılıp yapılmadığını kontrol edin.

Bu içeriklerinden hangilerinin daha çok etkileşim aldığını tespit ederek farklı içerik konseptlerinin de olup olmadığına kesinlikle bakın. Örneğin hafta sonlarında hedef kitleye yönelik farklı bir paylaşım var mı? Yada yukarıdaki gibi Ülker’in mutluluk konsepti altında paylaştığı içeriklere benzer paylaşımlar mevcut mu?

Tüm bunları tespit edip not almak zorlu bir süreç olsa da aynı içerik türlerinden uzak durmak ve farklı konseptler çıkarmak adına çok faydasını göreceğinizi söyleyebilirim.

 #  Haber siteleri gibi ciddi ve güncel bilgi paylaşımı yapan sosyal medya hesapları haricinde ortalama bir Facebook sayfası için günlük 1-2 normal içerik, haftada da 2-3 kullanıcıya yönelik içerik girilmesinin ideal olduğunu söyleyebilirim.

 3- Tasarım:  Birçok firma sosyal medya paylaşımları için farklı içerik şablonları kullanmaktadır. Bunun en büyük nedeni görsel içeriklerin ilk bakışta metin içeriklerine göre daha akılda kalıcı olmasıdır.

Rakiplerinizi incelerken sosyal medya paylaşımlarında belli bir şablon kullanıp kullanmadıklarına, kaç farklı şablon kullandıklarına ve kullanmış oldukları şablonlarda özellikle dikkat çekilmek istenilen noktalara dikkat edip kendi şablonunuzda farklı bir tasarım yakalamak adına ana detayları not alın.

 #  Bu noktada takipçilerin hangi içerik şablonları ile daha çok etkileşime geçtiğini de, içerik çalışmalarınızda kullanmak üzere not etmenizi öneririm.

 4- Etkileşim:  Rakip analizi içerisinde en önemli adım, rakiplerinizin etkileşim alan içeriklerini tespit etmek ve buna benzer, hedef kitlenizin etkileşime geçebileceği alternatif içerikler üretmek için notlar düşmektedir. Rakip sosyal medya hesaplarını incelerken bazı içeriklerin oldukça az, bazı içeriklerin ise oldukça fazla etkileşim aldığını fark edeceksinizdir.

Facebook son güncellemesi ile birlikte paylaşılan herhangi bir içeriği tüm takipçilerinize göstermek yerine öncelikle etkileşime gireceğine inandığı profillere gösterir. Eğer bu kişiler içerikleriniz ile etkileşime girerse bu süreç aynı şekilde sayfanızın tüm takipçilerine ulaşana kadar devam eder. Son güncelleme ile birlikte birçok sayfada gördüğümüz etkileşim farklarının en büyük nedeni budur. Bu özellik sayesinde rakip analizi yaparken etkileşim alan içerikleri direkt olarak tespit etmemiz oldukça kolaylaştı.

Rakip sosyal medya hesabında önde gelen içerikleri belirleyerek bu içeriklerin konusunu, şablonunu ve aldığı etkileşimleri kontrol ederek not edin. Böylece daha sonra yapacağınız çalışmalarda, elinizde üzerine bir şeyler ekleyerek etkileşim alabileceğiniz birçok örnek içerik türü olacaktır. Aynı zamanda bununla da kalmayıp etkileşim almayan içerikleri de aynı düzen içinde not ederek uzak durmanız gereken noktaları belirleyin.

 5- Zamanlama:  Sosyal medya ile ilgilenen birçok kişi hala bu etkeni göz önünde bulundurmuyor olsa da zamanlama, içeriğinizin etkileşim değerini etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Hedef kitlenize bağlı olarak takipçilerinizin hangi saatlerde bilgisayar başında olduğunu veya hangi saatlerde içerikleriniz ile etkileşime girdiğini tespit etmek, belki de bu sürecin en zorlu aşamalarından biri.

Facebook’un yöneticisi olduğunuz sayfalar için “İstatistikler” bölümünde bunu gösteren güzel bir aracı var. Rakipleriniz de biraz olsun sosyal medya konusunda bilgi sahibiyse sizin gibi bu araçları kullanıyor olacaktır. Bunu bir fırsata çevirerek yüksek etkileşim alan içeriklerin zamanlarını kontrol edip daha sonra kendi içeriklerinizin zamanlamasında kullanılmak üzere not edin.

 6- İçerik Dili:  İnsanların içerikleriniz ile etkileşime geçmelerinin çok basit nedenleri vardır? Bunlardan başlıcaları sorun çözümü, içerik konusu, tasarım ve kullanılan dildir. Bu konuda daha detaylı bilgi için Etkileşimli İçerik Üretmenin 3 Kuralı yazımı incelemenizi öneririm.

Sektörünüze bağlı olarak içeriklerinizde tercih ettiğiniz dil de insanların içeriğiniz ile etkileşime girip girmemelerini belirleyen önemli faktörlerden biridir. Rakip analizi içerisinde rakip firmaların müşteri ile nasıl iletişim kurduğuna, içeriklerinde nasıl bir dil kullandığına dikkat edin. Müşterilerin mutlu ve mutsuz olduğu içerik dillerini belirleyerek içerik planlamanız için sınırlarınızı belirleyin. Sektörünüze bağlı olarak çok ciddi bir dil müşterileriniz tarafından memnuniyetle karşılanabiliyorken bazı sektörlerde tam tersine insanların markanızdan soğumasına yol açabilmektedir.

 7- Sorulan Sorular:  Sosyal medya kanallarının en güzel yanlarından biri, müşterilerinizin direkt olarak paylaşımlarınızın altında bile ürün ve hizmetleriniz ile ilgili bilgi almak için hızlıca soru yöneltebiliyor olmalarıdır.

Rakip firmaların sayfalarını incelerken içeriklerin altında kullanıcıların soru sorup sormadığına özellikle dikkat etmeniz de fayda var. Bunun size iki türlü faydası olacaktır. Birincisi insanların direkt olarak benzer ürünlerle ilgili merak ettiği soruları tespit ediyor olmanız, ikincisi ise üreteceğiniz içeriklerde halihazırda farklı sayfalarda sorulan ve müşterilerinizin merak ettiği soruları direkt olarak yanıtlama imkanınız olacaktır. Hem içerik fikri oluşturması hemde insanlar sormadan merak ettiği soruların cevaplarını paylaşıyor olmanız kısa sürede markanızın müşterinin kafasında yer etmesini sağlayacaktır.

 #  Tüm bunları bir araya getirdiğiniz zaman sosyal medya rakip analizi ve hangi noktalara ağırlık vermenizi, hangi noktalardan uzak durmanız gerektiğini belirten detaylı bir sosyal medya kullanım rehberini elde etmiş olacaksınız. Rakiplerinize iyi şanslar! 🙂