Sosyal Medya Bağımlılığı – Verilerle İnceleme

Etrafımızda onca farklı mücadele, sağlık sorunları ve daha fazlası varken birçok kişi asrın hastalığını sorduğunuzda size “sosyal medya bağımlılığı” diyecektir. Özellikle akıllı cihazların dört bir yanımızı sardığı günümüzde, teknoloji ile tanışma yaşının neredeyse insanların doğum anına denk geldiği düşünülürse gerçekten de asrın önemli sorunlarından biri olarak sosyal medya bağımlılığı gösterilebilir.

Konuyu daha iyi anlamak adına sosyal medya bağımlılığının ne olduğuna, zararları ve yararlarına verilerle bakmanın daha doğru olacağına inanıyorum.

Sosyal medya bağımlılığı nedir?

Her şeyden önce sosyal medya bağımlılığının tam olarak ne ifade ettiğine, kötü mü yoksa iyi bir tanım mı olduğuna bir bakalım. Kabaca sosyal medya bağımlılığını, ortaya çıkan farklı sosyal mecraları hayatının büyük bir parçası haline getirmek, sosyal hayatından fedakarlık yaparak bu mecralarda harcanan vaktin gözle görülür şekilde artması olarak ifade edebiliriz.

Ancak Facebook, Twitter vb birçok sosyal mecranın günlük yaşantımızın bir parçası haline geldiğini düşünecek olursak sosyal medya bağımlılığının gerekli bir özellik mi olduğunu, yoksa her şeye rağmen uzaklaşmamız gereken zararlı bir alışkanlık mı olduğunu da sorgulamamız gerektiğini düşünüyorum.

Sosyal medya bağımlılığı ve kullanımı üzerine yazılan onlarca makaleyi ve detaylandırılmış verileri ile blog yazılarını internette ufak aramalar ile bulmanız çok kolay! Bu yazıyı hazırlamadan önce farklı bakış açılarına sahip olduğunu düşündüğüm birkaç kaynağı inceleme fırsatı buldum. Hepsinde görebildiğim ortak nokta sosyal medyanın zararlarından çok, “insanların sosyal medya kullanımının” zararları oldu. Makalelerin birçoğundaki en çok dikkatimi çeken noktalardan bir diğeri ise aşırı sosyal medya kullanımının insanlarda pesimist düşünce yapısına yol açtığı oldu. Gelin bir de veriler eşliğinde insanların sosyal medya kullanım oranlarına bakarak bu bağımlılığın ne dereceye ulaştığını anlamaya çalışalım.

Verilerle sosyal medya bağımlılığı nedir?

Farklı sosyal medya kanallarının ne derece kullandığına geçmeden önce iki farklı tablo ile sosyal medya kullanıcılarının yaş ve cinsiyet dağılımlarına bir bakalım:

Yukarıdaki tabloda da rahatlıklar görebileceğiniz gibi 2014 yılındaki ufak bir kırılma dışında, sosyal medya kullanım oranlarında özellikle  18-29  yaş dağılımı sürekli bir artış ile zirveyi korumaya devam ediyor.

Sosyal medya kullanım oranlarına cinsiyetlere göre baktığımızda ise  2008  yılı itibari ile kadınların erkeklerin önüne geçtiğini görüyoruz. Peki farklı mecralarda hızla artış gösteren sosyal medya bağımlılığı Türkiye’de ne durumda?

Statista 2014 verilerine göre Türkiye’de sosyal medya kullanım oranları da başta Facebook olmak üzere yukarıdaki tablodaki gibi seyrediyor. Geçtiğimiz yıl itibari ile hızlı bir artışa geçen Instagram’ı saymazsak durum halen aynı devam ediyor.

Dünya çapında ise 18-65 yaş arası olarak ifade edilen tüm yetişkin nüfusun sosyal medya kullanım oranları ise aşağıdaki gibi:

• Facebook: %62
• Twitter: %20
• Instagram: %24
• Pinterest: %26
• LinkedIn: %22

Yukarıdaki rakamlara internetin de bulunmadığı bazı ülkelerin bulunduğu tüm dünya nüfusunun dahil olduğu düşünülürse oldukça etkileyici bir yüzde ile karşı karşıya olduğumuzu söyleyebiliriz. Yandaki tabloda ise günlük, haftalık ve daha az süre ile insanların sosyal medya kullanım sıklığını görebilirsiniz. Tahmin edebileceğiniz gibi Facebook uzun süredir olduğu gibi başı çekerken, hızlı bir artış ile Instagram da bu verilere oldukça yakın değerlere sahip.

Son olarak tüm internet kullanıcılarının, sosyal medya kullanıcıları ve mobil kullanıcılar ile kıyaslandığı aşağıdaki tabloya bir bakalım.

Yukarıdaki tabloda da rahatlıkla görebileceğiniz gibi özellikle mobil kullanım oranının son 5 yıl içerisinde hızlı bir artış içerisine girmiş olması, sosyal medya kullanım oranlarını ve bağımlılığı etkileyen en önemli faktör.